In november 2010 zijn we terug in Namibië. Deze keer gaan we op bezoek bij een ander ‘Levend Museum’, nu in het noordwesten van dit enorme land. In deze streek hebben ze nog toestemming om traditioneel te jagen (met oa. speren en gifpijlen). We splitsen onze groep op in kleine en ieder gaat met een paar jagers het kamp uit. Allemaal in een andere richting in de hoop om iets te kunnen schieten of vangen vandaag. Om een jacht mee te maken…
Hieronder een deel van een eigen verslag wat over die jacht expeditie gaat:
…Hetzelfde gevoel heb ik als ik op een andere dag met 3 jagers mee op jacht ga: de oudste jager met zijn volledig gerimpelde huid voorop, grijs haar, een en al pezen, zijn voetzolen zien eruit als buitenband. Daarachter een jonge man, die in gebarentaal alle info doorgeeft over de diersporen die wij passeren. Aan het eind tenslotte de kleinzoon van een jaar of 10.
Zo lopen we uren achter elkaar in de stampende hitte van de zon boven ons. Zo moet het altijd geweest zijn.
Af en toe laten we zand uit onze hand vallen om te kijken waar de wind vandaan komt, om te zorgen dat we het wild voor blijven. We zien een drietal koedoes, ver weg gaan ze er in galop vandoor. Het is niet waar de jagers op uit zijn.
We lopen langs de rand van een groot opgedroogd meer.
Er liggen enorme zongebleekte botten. Dat kan maar van een dier zijn: olifant. Die is ooit geschoten door een trofeenjager (jacht toerisme is big business!). Daarna worden de resten achtergelaten voor de bosjesmannen zelf, ze snijden hem helemaal op. Toen wij aankwamen in het dorp hingen er overal nog strips vlees te drogen in de struiken.
Uiteindelijk zullen wij die dag een springhaas vangen, die leven overdag onder de grond en kan alleen met een lange ‘hengel-haak’ worden gevangen. Het zijn een aantal flexibele dunne takken die met pezen en lijm aan elkaar gebonden zijn. Aan het eind zit een metalen haak.
We lopen kriskras door het gebied waar de bosjesmannen vaak de lokaties weten. Springhazen hebben niet te missen gegraven holen, dus er ligt een berg zand voor de deur. Maar is het bewoond?
Het komt weer neer op sporen lezen. Staan er prenten in het zand, gaan ze het hol in- of juist uit? Een aantal keren wordt de lange hengel in een gang geschoven. Hij verdwijnt soms echt helemaal onder de grond, ik schat al gauw zo’n meter of 4-5!
Hebbes!
Met een grote grijns wenkt de oude jager mij dichterbij en laat me aan het uiteinde van de hengel voelen. Een hele tijd niks en dan plotseling een aantal rukken! Je kunt het zelfs horen als je je oor tegen de tak aanlegt.
De haas is gehaakt in zijn vacht. Nu moeten we van bovenaf gaan bepalen waar dat ergens ondergronds is. Op die plek graven we met de graafstokken een gat recht omlaag. We komen de hengel tegen. Nog een gat een dikke meter verder, weer een meter diep. En nog steeds in de stampende zon!
Deze keer zitten we wel goed en wordt de haas snel uit zijn lijden verlost en naar boven gehaald.
Tijd om hem goed te bekijken. We hadden ze al eens gezien; 2 lichtjes zigzaggend in de koplampen van de auto.
Maar nu voor het eerst van dichtbij. Prachtig beest. Het is bijna een kruising van kangaroe en haas door elkaar. Vooral de scherpe en ruitvormige nagels vallen meteen op.
Tijd voor de terugtocht.
“Ik denk dat hij te zwaar voor jou is om te dragen” zegt de oude baas tegen zijn kleinzoon. Die neemt meteen de graafstok over waar de haas aan is gebonden. Goeie truc! Zonder een kik draagt hij hem daarna helemaal terug tot in het dorp.
Maar daar zijn we nog lang niet. Door het opgedroogde meer heb je in ieder geval iets van orientatie, we lopen er omheen en zo weet je welke richting het dorp is. Onderweg komen we nog heel veel sporen tegen: olifant, struisvogel, gnoe. Fantastisch.
Ergens in deze omgeving speelt het boek ‘The Old Way’ zich af (zie boekenpagina EXTRA). Dat maakt het allemaal nog MOOIer.
Bij terugkomst in het dorp wordt de kleinzoon, want hij heeft de hele tijd met de haas gesjouwd, met gejuich ontvangen.
Alles wordt daarna op houtvuur bereidt en alles wordt gegeten, van de maag wordt een klein pakketje gemaakt, gevuld met allerlei organen (rechterfoto).
En alles wordt gedeeld, iedereen krijgt iets. Dat is echt MOOI om te zien. Zo groot is die haas nou ook weer niet, maar alles wordt opgesneden en verdeeld.
Het is ook MOOI om te zien hoe de kinderen door letterlijk mee te gaan, hun kennis opdoen als –wie weet- toekomstige gidsen. Van zuigeling tot puber, ze gaan mee terwijl de ouderen niet alleen ons, maar juist ook hen al die informatie geven! Wij zien dat het werkt.
Maar de tijd tikt snel. Nog maar in de jaren ’50 kwamen hier blanken en Bosjesmannen voor het eerst met elkaar in contact, dat is bijna niet voor te stellen. Hopelijk kunnen zij een evenwicht vinden tussen het behoud van hun eigen cultuur en de huidige tijd. Het een is niet slechter dan het andere.
Samen met bushculture dragen wij daar hopelijk een steentje aan bij! Kijk voor meer informatie op onze cursuspagina.
